Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Nedir?
Hipertansiyon, kanın atardamar duvarlarına uyguladığı kuvvetin sürekli olarak çok yüksek olmasıdır. Kanın damarlar duvarlarına yaptığı basıncın kanın damar duvarına yaptığı basıncın 140/90 mmHg veya daha yüksek olması hipertansiyon olarak adlandırılır. Kan pompalandığında atardamar duvarındaki en yüksek basınç sistolik kan basıncı (büyük tansiyon), istirahat halinde oluşan en düşük basınç ise diyastolik kan basıncı (küçük tansiyon) olarak adlandırılır. Kan basıncı için ideal değerler büyük tansiyon 120 mmHg, küçük tansiyonun ise 80 mmHg civarında olmasıdır.
Yüksek tansiyonun en temel nedeni aşırı tuz tüketimi, hareketsiz yaşam, sigara alkol tüketimi, obezite, diyabet ve strestir. Yüksek tansiyonu olan kişilerin mutlaka sağlıklı beslenmeleri, sigarayı bırakmaları, egzersiz yapmaları ve kilo vermeleri gerekmektedir.
Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Neden Olur?
Yüksek tansiyon kontrol altına alınmadığında ciddi hastalıklara da zemin hazırlayarak hayati tehlikeye neden olabilir.
Yüksek tansiyonun görülme sıklığı 50 yaşında altındaki erkeklerde, 55 yaşından sonra ise kadınlarda daha fazladır.
Yüksek tansiyon riskini artıran faktörler şu şekilde sıralanabilir:
Genetik yatkınlık: Yüksek tansiyon hastalarının yaklaşık %60’ının ailesinde de tansiyon yüksekliği görülür.
Obezite: Aşırı kilosu olanların yaklaşık %40'ında yüksek tansiyon görülmektedir.
Diyabet (şeker hastalığı): Diyabet hastalarında yüksek tansiyona çok sık rastlanmaktadır.
Aşırı tuz tüketimi: Yüksek tansiyona yol açan nedenlerden biridir.
Hareketsiz yaşam biçimi: Hareketsizlik yüksek tansiyon görülme olasılığını artırır.
Sigara-alkol tüketimi: Yüksek tansiyon görülme sıklığı artar.
Stres: Yüksek tansiyonun ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir.
Kalp damar hastalığı olanlar, hamileler, yağlı ve tuzlu besinleri sık tüketenler, diyette yetersiz potasyum, kalsiyum, magnezyum ve protein alanlar, uyku apne sendromu olanlar, böbrek hastaları, doğum kontrol hapları, bazı ağrı kesiciler, steroidler, bazı zayıflama haplarını ve psikiyatrik ilaçları kullanan bireyler, bazı endokrinolojik hastalığı olanlar da (Tiroid, paratiroid, böbrek üstü bezi, hipofiz hastalıkları vs ) yüksek tansiyon riski taşır.
Tansiyon Belirtileri Nelerdir?
Hipertansiyon, kan damarlarındaki basıncın çok yüksek olmasıdır. Kan damarlarındaki basınç yükselmesi durumu olan yüksek tansiyon baş ağrısı, bulanık görme, göğüs ağrısı, kulak çınlaması, burun kanaması, kalp ritminde değişim ve idrar sıklığında artış gibi şikayetlere neden olmaktadır.
- Baş dönmesi
- Mide bulantısı
- Baş ağrısı
- Göğüs ağrısı
- Bulanık görme
- Kulak çınlaması
- Burun kanaması
- Kalp ritim bozukluğu
Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Belirtileri
Tansiyon genelde belirti vermeyen bir rahatsızlıktır fakat tansiyon hastalarında ortak olarak görülen bazı şikayetler söz konusudur. Yüksek tansiyon şikayetine neden olan o belirtiler yorgunluk, bacaklarda ödem, baş dönmesi, nefes darlığı, kalp çarpıntısı, burun kanaması, göz kanlanması, görüşte bozulma, kulak çınlaması ve geceleri daha sık idrara çıkma ihtiyacı hissedilmesidir.
Yüksek tansiyon (hipertansiyon) belirtileri şöyledir:
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Çift görme ya da bulanık görme
- Burun kanaması
- Kulaklarda uğultu ve çınlama
- Kalp ritminde düzensizlik
- Göğüs ağrısı ve nefes darlığı
- İdrar sıklığında artış
- Halsizlik ve yorgunluk
- Bacaklarda ödeme bağlı şişlik
Geceleri daha sık idrara çıkma
Kan basıncının olması gerekenden daha yüksek seviyeye çıkması durumu olan yüksek tansiyonun belirtilerinden biri de kişinin sık idrara çıkmasıdır.
Bulanık veya çift görme
Yüksek tansiyon, kalp ve beyin gibi önemli organlara zarar verdiği gibi gözde de hasar meydana getirebilir. Yüksek tansiyon hastalığı olan kişiler baktıkları yeri bulanık veya çift görebilir. Görme problemi şiddetlenen kişiler ise vakit kaybetmeden doktora başvurmalıdır.
Kalp çarpıntısı
Aşırı yüksek kan basıncına bağlı olarak tansiyonun yükseldiği sırada kalp çarpıntısı semptomu ortaya çıkar. Kalp çarpıntısı da hipertansiyonun yaygın görülen belirtilerindendir.
Halsizlik ve yorgunluk
Yüksek tansiyon hastalığıyla mücadele eden kişilerde halsizlik ve yorgunluk semptomları sık bir şekilde görülür.
Baş ağrısı
Yüksek tansiyon meydana geldiğinde kan basıncı damarlara baskı yaptığı için kişide şiddetli ve zonklayıcı bir baş ağrısı hissedebilir. Baş ağrısı, yüksek tansiyonun yaygın belirtileri arasındadır.
Nefes darlığı
Yüksek tansiyon, kalbin vücudun geri kalanına kan pompalamak için daha fazla çalışmasına neden olur ve bu süreç yaşandığında kan basıncının aşırı bir şekilde yükselir. Bu yükseliş esnasında da kişi nefes darlığı semptomu hisseder.
Burun kanaması
Yüksek tansiyonun burnun içindeki kan damarlarına zarar verebileceğine yönelik çalışmalar, burun kanamasının yüksek tansiyon belirtileri arasında yer almasına neden olur.
Kulak çınlaması
Kan basıncının yükselmesi sonucu oluşan yüksek tansiyon, kan damarlarını etkileyerek kanın damarlar ve atardamarlarınızda daha fazla kuvvetle hareket etmesine neden olur. Bu kan akışı değişiklikleri kulak çınlamasına sebebiyet verebilir.
Baş dönmesi
Tansiyon yükseldiğinde beyne giden oksijenin yetersizliğinden dolayı kişi baş dönmesi yaşar. Baş dönmesi, yüksek tansiyonun en erken uyarısı olarak da değerlendirilir. Şiddetli baş dönmesi söz konusuysa önce tansiyonunuzu ölçüp, yüksek çıktıysa doktora başvurmanız gerekir.
Mide bulantısı ve kusma
Yüksek tansiyona bağlı kan basıncı çok yüksek olduğunda bu durum beyin hasarına neden olabilir. Baş dönmesiyle kendisini gösteren bu durum, baş dönmesiyle ilişkili olarak kişide mide bulantısı ve kusmaya kadar gidebilir.
Ani tansiyon yükselmesi belirtileri nelerdir?
Ani tansiyon yükselmesi belirtileri baş ağrısı, baş dönmesi, kalp çarpıntısı ve nefes darlığıdır. Ayrıca burun kanaması, kulak çınlaması çarpıntı, denge kaybı gibi belirtilerde görülebilir.
Strese Bağlı Yüksek Tansiyon Belirtileri Nelerdir?
Yüksek tansiyonun sebeplerinden biride strestir. Yoğun stres altında yaşayan kişilerin tansiyon değerleri yüksek çıktığında bu durum bazı belirtiler doğurur. Strese bağlı yüksek tansiyon belirtileri arasında kalp çarpıntısı, baş ağrısı, uyku bozukluğu, baş dönmesi, depresyon, terleme, agresiflik ve mide problemleri gösterilir.
Strese bağlı yüksek tansiyon belirtileri şunlardır:
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Kalp çarpıntısı
- Terleme
- Kulak çınlaması
- Görüşün bozulması
- Göğüs ağrısı
- Uyku bozukluğu
- Yüzde kızarma
- Midede kasılma ve kramplar
- Agresif ve sinirli olma
- Depresyon
Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Teşhisi Nasıl Konulur?
Hipertansiyon tanısı için detaylı bir fizik muayene, elektrokardiyogram, ekokardiyografi, holterle birlikte 24 saatlik kan basıncı izlemi ve laboratuvar testleri yapılır. Sağlıklı bir hipertansiyon tanısı için tansiyon ölçümü öncesi bir saat içerisinde bir şey yememek, istirahat halinde olmak, sigara ve kahve içmemek gerekir.
Yüksek tansiyon, kan basıncının olması gereken ideal değerlerin üzerinde olması durumunda gelişir. Kan basıncının 140/90 mm Hhg üzerinde olması hipertansiyon hastası olabileceğinizi gösterir. Uzman kontrolünde yapılan hipertansiyon tanısı hastalığınızın derecesini ve tedavi süreçlerini de belirler. Teşhis bir kere yapılan tansiyon ölçümüyle konulmamaktadır. Tansiyonu etkileyen birden fazla faktör vardır. Tansiyon bir heyecan ya da panik durumunda anlık olarak da yükselebilir. Bu nedenle doğru tanı ve teşhis için yaklaşık 2 hafta süresince haftada birkaç kere ölçüm yapılmalıdır.